قدر ظاهری اجرام سماوی که با نماد m نشان داده می شود معیاری برای بیان روشنایی ظاهری آنها و در واقع نور رسیده آنها به زمین است.اجرامی که در آسمان می بینیم دارای روشنایی ها و در نتیجه قدرهای متفاوتی هستند.قدر اجرام سماوی هم به خواص ذاتی آنها(انرژی که از خود بیرون می دهند) وهم به فاصله آنها تا زمین بستگی دارد و از آنجائی که ستاره ها در فاصله متفاوتی از ما قرار دارند این معیار نشان دهنده درخشندگی واقعی آنها نیست.امکان دارد روشنایی ستاره ای که بسیار درخشنده است بدلیل زیاد بودن فاصله، کم نورتر از ستاره ضعیفی که در فاصله کمی از زمین قرار دارد به نظر برسد.قدر کهکشانها در واقع مجموع قدر اجزاء تشکیل دهنده آنهامانند بازوها شامل ابرهای گازی،ستاره های درخشان .....و در بسیاری موارد نیز تحت تاثیر درخشندگی مناطق مرکزی وهسته آنهاست(مانند کهکشانهای با هسته فعال).
قدر سیارات نیز تابعی از ضریب بازتاب سطحی (که خود تابعی از زاویه برخورد پرتوهای نور خورشید به عنوان عامل روشن کننده سطح آنهاست)و فاصله آنها تا زمین است.
تفاوت درمقدار نور دریافتی به ازاء هر قدر به معنای 512/2 بار تغییر در مقدار درخشندگی است. برای مثال یک ستاره با قدر ظاهری 5 به اندازه 512/2 بار از یک ستاره باقدر 6 روشنتر به نظر می رسد و این به معنای بیشتر بودن مقدار انرژی برونداد آن نیست. هر مقدار قدر یک ستاره عدد بزرگتر باشدروشنایی ظاهری آن کم تر خواهد بود. قدر ظاهری خورشید 73/26- (درخشان‌ترین جرم آسمانی) ماه 6/12- حداکثر درخشندگی ظاهری زهره 4/4- حداکثر قدر مریخ 8/2- (دلیل این که گفته می شود حداکثر: به این دلیل است که قدر این اجرام باتوجه به فاصله وموقعیت قرارگیریشان نسبت به خورشید از لحاظ زاویه‌ای تغییر می کند) قدر ستاره شعرای یمانی که پرنورترین ستاره است 5/1- قدر ضعیفترین ستاره که در مناطق شهری دیده می شود 3+ قدر ضعیفترین ستاره که در مناطق بیرون از شهر و بدور ازآلودگی نوری دیده می شود2/6+ پرنورترین کوازار 6/12+ ضعیفترین ستاره قابل مشاهده با تلسکوپ 8 متری زمینی 27+ ضعیفترین ستاره قابل مشاهده با تلسکوپ هابل 30+ و ضعیفترین ستاره قابل مشاهده با تلسکوپ Owl که در سال 2020 تکمیل خواهدشد از قدر 38 می باشد.
این روش درجه‌بندی روشنایی ستاره ها اولین بار توسط ابرخس ۱۲۵ سال قبل از میلاد استفاده شده است. او ستاره ها را در 6 رده روشنایی از پرنورترین تا کم نورترین قرار داده بود بدین ترتیب که به پرنورترین قدر 1 وبه کم نورترین قدر 6 نسبت داده شده بود. بعدها مشخص شد تفاوت در هر قدر به اندازه 512/2 یا ریشه پنجم عدد 100 می‌باشد.از آنجاییکه حساسیت چشم انسان لگاریتمی است طبیعت قدر هم بصورت لگاریتمی است.اندازه هر جسم درخشنده طبق رابطه زیر به شار مشاهده شده جسم بستگی دارد.
m=-2.5log(f)+k
که در آن f شار انرژی مشاهده شده بر حسب ارگ در ثانیه در سانتی متر مربع است.شار انرژی را را می توان به عنوان تابعی از درخشندگی ذاتی ستاره طبق رابطه زیردر نظر گرفت
F=L/(4пr*r)
که در آن L درخشندگی ذاتی وr فاصله تا آن ستاره می باشد.با این حساب تفاوت به اندازه یک قدر با رابطه زیر بیان می شود
m1-m2=2.5Log(f2/f1)
ثابت K با اختصاص عدد قدر به بعضی از ستاره های استاندارد به عنوان مرجع کالیبره بدست می آید.
قدر مطلق که با حرف M نشان داده می شود نیز همان قدر ظاهری است با این شرط که ستاره به طور فرضی به فاصله ده پارسکی یا 32 سال نوری آورده شود.
واژه های مرتبط:
درخشندگی سطحی
نمار رنگ
فهرست ستاره ای
در سایت زیر حداکثر قدر قابل مشاهده توسط تلسکوپ با در نظر گرفتن کیفیت جوی،سن رصدکننده ،اندازه بزرگنمایی وقطر تلسکوپ آورده شده است.در نظر دشته باشید این رابطه تقریبی است:
http://www.nature1st.net/bogan/astro/optics/maglimit.html
در آدرس زیر فرمول حداقل قدر برای دیده شدن با چشم غیر مسلح آمده است:
http://cleardarksky.com/others/BenSugerman/star.htm